Jaki jest czas życia lamp elektronowych? Studium przypadku. 8000-10000 godzin pracy.

Wpis ten jest kontynuacją wcześniejszych opisów upgrade'ów przedwzmacniacza Audio Note M1 i wzmacniacza mocy Audio Note P1 SE opisanych tutaj:
https://diytriode.blogspot.com/2016/04/audio-note-m1-phono-ca-1997-upgrade.html
https://diytriode.blogspot.com/2017/12/audio-note-m1-phono-upgrade-story-cz-2.html
https://diytriode.blogspot.com/2017/01/27012017-renowacja-audio-note-p1se-start.html

Dwa lata temu zmieniłem w tych urządzeniach lampy elektronowe. Część była zupełnie nowa, część tylko przetestowana.
Właściciel urządzeń lubi muzykę i w swojej niefrasobliwości często zostawia sprzęt po prostu włączony non-stop 24/7.
Licząc więc średnio ok. 12 godzin pracy na dobę, przez jakieś 700 dni mamy 8400 godzin pracy. Może jest to 7000 godzin a może 10000 godzin, w każdym razie wiemy w jakich granicach się poruszamy.

Wiedząc, że czeka lampy ciężka i długa praca, zdecydowałem się na idealnie dobrany kwartet nowych i najbardziej trwałych odpowiedników EL84 czyli radzieckich 6P14P-ER.
Kiedy były nowe miały parametry mierzone na bardzo precyzyjnym i skalibrowanym mierniku KALIBR L3-3 w zalecanym punkcie pracy 250V, 250V i auto bias na rezystorze 120ohm.

Więcej na temat 6P14P w moim wpisie:
https://diytriode.blogspot.com/2019/01/rosyjskie-lampy-6p14p-nie-sa-tym-samym.html

Wszystkie lampy elektronowe miały niemal identyczne parametry: 47.5mA i 12mA/V

Po tych 7000-10000 godzin pracy wyglądają tak:

Jak widać, pracowały cięzko!
Przypominam, że 6P14P-ER są najbardziej trwałą wersją tej 6P14P i szacowany czas pracy to 10000 godzin, podobnie jak EL84L.

Dobrze wygrzałem lampy w mierniku.
Uzyskałem wyniki:
lampa 1: 41mA/ 9.7mA/V
lampa 2: 41mA /9,8mA/V
lampa 3: 42mA /9,8mA/V
lampa 4: 38mA /9,0mA/V

Karta pomiarowa do miernika dla tej lampy podaje zakres dla dobrej lampy to minimum 40mA i 9.5mA/V.
Widać więc, że lampa jest sprawna, jeszcze podziała i rzeczywiście jest przewidziana na 10000 godzin. Widać także jak niezwykła jest powtarzalność produkcji tych lamp, że poza jedną z nich, wszystkie zużywały się w tym samym tempie!

Oczywiście, gdyby napięcia grzania były stabilizowane, gdyby anoda miała lampe prostowniczą lub elektroniczny soft start itd, lampa elektronowa wytrzymałaby o wiele dłużej...ale te ok. 10000 godzin i tak robi wrażenie.

Podobno każda pentoda 6p14p-ER zawiera w sobie prawie 8mg złota!

Sprawdziłem to:

Jak widać po rozebraniu lampy, pierwsza siatka jak i rama na której jest rozpięta jest pozłacana...
Ciężko było stłuc szklaną obudowę. Jest gruba i pancerna. Bez porównania do innych lamp tego typu.

Jak zwrócił mi uwagę jeden z polskich specjalistów od tej wersji lampy, mierzy się jej prąd i transkonduktancję przy 256V na anodzie i G2 a nie 250V jak dla innych wersji tej lampy. Wtedy oczywiście będzie płyną nieco większy prąd. Ja zachowam pomiar standardowy ze względu na powtarzalność danych.
Ciężko nawet ustawić takie napięcie bez podłączonego zewnętrznego woltomierza, bo ekran pomiarowy L3-3 jest wyskalowany do 150 co odpowiada napięciu 300V, czyli 250V to ustawienie na nim 125 a 256V to ustawienie 128. To niemal niemożliwe "na oko". Prawie na pewno trzeba wtedy zamienić potencjometry  na wieloobrotowe, bo inaczej ciężko ustawić takie dokładne napięcie. To już trochę sztuka dla sztuki:-)

Ciekawe wyniki uzyskałem dla małych podwójnych triod ECC82 i ECC83.

ECC82 RFT POPRAWIŁA swoje wyniki. Tłumaczę to tym, że te akurat lampy były nieużywane i po prosty wymagały procesu ich aktywacji po kilkudziesięciu latach nieużywania.

Oto przykład dla jednej lampy. Po tylu godzinach pracy nadal ma parametry jak dla nowej:
T1: 10.2mA/ 2.2mA/V
T2: 9mA/2.2mA/V

Gdzie nowa lampa katalogowo ma parametry:
-8.5V, 250V--> 10.5mA, 2.2mA/V

Sovtec ECC83/12AX7WA/7075.

Nie jestem pewny jak mierzyłem 2 lata temu transkonduktację, czy dla prądu zmierzonego, czy nominalnego więc podam tylko prądy:

2 lata temu zmierzyłem 0.88mA dla T1 i 0,86mA dla T2.
Teraz 0.92mA dla T1 i 0.94mA dla T2.
Jak widać jest jedynie poprawa a nie pogorszenie parametrów. Transkonduktancja dla obu triod jest na poziomie 1.4mA/V.

Inny Sovtec miał wcześniej prądy dla T1=1.0mA i T2=1.06mA.
Obecnie: 0.96mA=T1 i 0.88mA =T2.

Nowe ECC83 mają parametry:
-2V, 250V-->1.2mA, 1.6mA/V.
Dobre lampy są od 0.8mA i 1.1mA/V w górę.

Widać, że małe triody ECC82 i ECC83 w urządzeniach audio zużywają się bardzo powoli i 10000 godzin nawet dla współczesnych Sovtec nie jest problemem, nie wspominając o starych NOS RFT.
Zewnętrznie także nic po nich nie widać, że tyle pracowały.

Nie zmienia to faktu, że kilka lamp poszło do kosza na śmieci będąc na granicy dobra-zła, jak np drogie PHILIPS MINIWATT ECC83/12AX7 użyte jako lampy sterujące do EL84...a dwa lata temu wychodziły w pomiarach bardzo dobrze, ale były wcześniej używane w lampowym magnetofonie szpulowym Revox G36...więc pewnie miały już trochę godzin pracu za sobą.